VOTIVNA DVOKOLICA IZ STANIČENjA KOD PIROTAurednik: Deana Ratković2015, 124 str, ilustr, 28 cmArheološke monografije, 23ISBN 978-86-7269-169-6*Priča o dvokolici iz Staničenja je mistična priča o kultu sahranjivanja pokojnika sa kolima i konjima u multietničkoj rimskoj imperiji koja je povezivala različite kulture i etnitete u jedinstven državni i verski sistem. Simbolizam sahrana sa kolima i konjskom zapregom sadrži ideju o vožnji kolima kao univerzalnom shvatanju o seljenju ljudske duše u drugi život. Prilikom zaštitnih arheoloških iskopavanja, preduzetih zbog radova na autoputu E 80 Koridora 10, na deonici Niš − Dimitrovgrad, 2013. godine pronađeni su na lokalitetu Staničenje − Mađilka kod Pirota, u okviru jedne humke (tumula) prečnika 500 m, delovi kola od gvožđa, kao i delovi skeleta jednog konja. Tačno mesto nalaza nije se moglo sa sigurnošću utvrditi zbog činjenice da nije pronađen in situ, već je uočen u izbačenoj zemlji. Lokalitet Staničenje se nalazi između dva grada, Bele Palanke (Remesiana) i Pirota (mansio Turres), istočno od antičkog Niša (Naissus), a u blizini trase puteva koji su od Remezijane i Turesa, iz Dardanije i Gornje Mezije vodili u obližnju Trakiju i onih koji su preko Naisusa vodili do Racijarije (Ratiaria) i Serdike (Serdica), današnje Sofije, u Bugarskoj. Ovaj kraj, bogat rudnicima koji su bili veoma značajni i aktivni za vreme Rimljana, krije u sebi još mnogo tajni koje arheolozi pokušavaju da otkriju. Dug je put rimske dvokolice iz Staničenja bio i nakon njenog otkrića. Prvo je urađena konzervacija, zatim njena rekonstrukcija, a potom i monografija i prezentacija na izložbi u Galeriji fresaka 2015. godine. Konzervatori Narodnog muzeja u Beogradu su ovom kulturnom dobru zaustavili proces propadanja, vratili nekadašnji sjaj i zadržali sve estetske i istorijske odlike za buduće generacije. Na kraju je načinjen model – maketa koja pruža uvid u njihov nekadašnji izgled, vraćajući nas u to vreme. Na osnovu svih pronađenih elemenata rekonstruisana su u formi modela otvorenih kola sa dva predimenzionirana točka rimskog tipa cisium – brza i laka, pogodna za putovanja. Sâm nalaz obuhvata četrdeset jedan predmet koji predstavljaju dekorativne, ali i funkcionalne delove kola, kao što su točkovi, klinovi, oplate i parapetne ploče pomoću kojih je izvršena i rekonstrukcija. Rimska kola iz Staničenja bila su ukrašena gvozdenim oplatama sa zlatnim odsjajem inkrustovanog mesinga, sa estetikom koja je odlika rimske umetnosti, ali i duh ranijih kultura. Ukrašene oplate su bile pričvršćene na drvenu konstrukciju kola i na njima su predstavljeni floralni i geometrijski motivi: venci bršljana, lišća vinove loze, šišarke kao i lišće smokve. Reč je o motivima iz kulta boga Dionisa, grčkog boga vegetacije, plodnosti i vina, ali u ovom slučaju i htonskog božanstva i božanstva rudničkog panteona, koje je u vezi sa podzemnim svetom umrlih. Običaj ritualnog sahranjivanja kola sa pokojnikom može se dovesti u vezu sa univerzalnim shvatanjem putovanja u drugi svet koji se javlja kod Grka, Etruraca, Kelta, Gala pa i Tračana, za koje pretpostavljamo da im je ovaj nalaz pripadao. Ritualno sahranjivanje pokojnika zajedno sa kolima i konjima bilo je svojstveno bogatim pripadnicima romanizovanog tračkog stanovništva sa dobrim vezama u rimskoj administraciji, koji su zadržali deo svoje tradicije. Simbolizam sahrana sa kolima i konjskom zapregom, ali i drugih spomenika sa predstavama vožnje kolima, sadrži ideju koju nalazimo još kod Homera u Ilijadi, gde se u odeljku o Patroklovoj smrti (XXIII) opisuju ritualne trke kola dvoprega i četvoroprega u čast Patrokla, koje pronalazimo i na grčkim posudama iz VI veka pre naše ere. Takođe, u poglavlju naricanja, u scenama žrtvovanja i spaljivanja Ahil (Homer XXIII) pominje žrtve konja i kaže: „Nego s kolima mi i s njima pođimo bliže/Plakati sada Patrokla, jer čast je s mrtvima takva/A kad se tužnjave ljute nadovolji svaki, tad konje/Od kola ćemo ispreći i sve ćemo večerat ovdje.“ Filozofska tumačenja o seljenju ljudske duše i vožnji kolima kao metafori, nalazimo kod Platona u njegovom delu Fedar ili O lepoti u poglavlju Priroda božanske i ljudske duše. Vožnja kolima može da predstavlja i cursus vitae ili tok života. Dvokolica iz Staničenja se datuje u vreme sa kraja 1. i početka 2. veka.Deana Ratkovićmuzejski savetnik

VOTIVNA DVOKOLICA - iz Staniceva kod Pirota

VOTIVNA DVOKOLICA IZ STANIČENjA KOD PIROTA
urednik: Deana Ratković
2015, 124 str, ilustr, 28 cm
Arheološke monografije, 23
ISBN 978-86-7269-169-6
*
Priča o dvokolici iz Staničenja je mistična priča o kultu sahranjivanja pokojnika sa kolima i konjima u multietničkoj rimskoj imperiji koja je povezivala  različite kulture i etnitete u jedinstven državni i verski sistem. Simbolizam sahrana sa kolima i konjskom zapregom sadrži ideju o vožnji kolima kao univerzalnom shvatanju o seljenju ljudske duše u drugi život.

Prilikom zaštitnih arheoloških iskopavanja, preduzetih zbog radova na autoputu  E 80 Koridora 10, na deonici Niš − Dimitrovgrad,  2013. godine pronađeni su na lokalitetu Staničenje − Mađilka kod Pirota, u okviru jedne humke (tumula) prečnika 500 m, delovi kola od gvožđa, kao i delovi skeleta jednog konja. Tačno mesto nalaza nije se moglo sa sigurnošću utvrditi zbog činjenice da nije pronađen in situ, već je uočen u izbačenoj zemlji.

Lokalitet Staničenje se nalazi između dva grada, Bele Palanke (Remesiana) i Pirota (mansio Turres), istočno od antičkog Niša (Naissus), a u blizini trase puteva koji su od Remezijane i Turesa, iz Dardanije i Gornje Mezije vodili u obližnju Trakiju i onih koji su preko Naisusa vodili do Racijarije (Ratiaria) i Serdike (Serdica), današnje Sofije, u Bugarskoj. Ovaj kraj, bogat rudnicima koji su bili veoma značajni i aktivni za vreme Rimljana, krije u sebi još mnogo tajni koje arheolozi pokušavaju da otkriju.

Dug je put rimske dvokolice iz Staničenja bio i nakon njenog otkrića. Prvo je urađena konzervacija, zatim njena rekonstrukcija, a potom i monografija i prezentacija na izložbi u Galeriji fresaka 2015. godine. Konzervatori  Narodnog muzeja u Beogradu su ovom kulturnom dobru zaustavili proces propadanja, vratili nekadašnji sjaj i zadržali sve estetske i istorijske odlike za buduće generacije. Na kraju je načinjen model – maketa koja pruža uvid u njihov nekadašnji izgled, vraćajući nas u to vreme. Na osnovu svih pronađenih elemenata rekonstruisana su u formi modela otvorenih kola sa dva predimenzionirana točka rimskog tipa cisium – brza i laka, pogodna za putovanja.

Sâm nalaz obuhvata četrdeset jedan predmet koji predstavljaju dekorativne, ali i funkcionalne delove kola, kao što su točkovi, klinovi, oplate i parapetne ploče pomoću kojih je izvršena i rekonstrukcija. Rimska kola iz Staničenja bila su ukrašena gvozdenim oplatama sa zlatnim odsjajem inkrustovanog mesinga, sa estetikom koja je odlika rimske umetnosti, ali i duh ranijih kultura. Ukrašene oplate su bile pričvršćene na drvenu konstrukciju kola i na njima su predstavljeni floralni i geometrijski motivi: venci bršljana, lišća vinove loze, šišarke kao i lišće smokve. Reč je o motivima iz kulta boga Dionisa, grčkog boga vegetacije, plodnosti i vina, ali u ovom slučaju i htonskog božanstva i božanstva rudničkog panteona, koje je u vezi sa podzemnim svetom umrlih. 

Običaj ritualnog sahranjivanja kola sa pokojnikom može se dovesti u vezu sa univerzalnim shvatanjem putovanja u drugi svet koji se javlja kod Grka, Etruraca, Kelta, Gala pa i Tračana, za koje pretpostavljamo da im je ovaj nalaz pripadao. Ritualno sahranjivanje pokojnika zajedno sa kolima i konjima bilo je svojstveno bogatim pripadnicima romanizovanog tračkog stanovništva sa dobrim vezama u rimskoj administraciji, koji su zadržali deo svoje tradicije.

Simbolizam sahrana sa kolima i konjskom zapregom, ali i drugih spomenika sa predstavama vožnje kolima, sadrži ideju koju nalazimo još kod Homera u Ilijadi, gde se u odeljku o Patroklovoj smrti (XXIII) opisuju ritualne trke kola dvoprega i četvoroprega u čast Patrokla, koje pronalazimo i na grčkim posudama iz VI veka pre naše ere. Takođe, u poglavlju naricanja, u scenama žrtvovanja i spaljivanja Ahil (Homer XXIII) pominje žrtve konja i kaže: „Nego s kolima mi i s njima pođimo bliže/Plakati sada Patrokla, jer čast je s mrtvima takva/A kad se tužnjave ljute nadovolji svaki, tad konje/Od kola ćemo ispreći i sve ćemo večerat ovdje.“  

Filozofska tumačenja o seljenju ljudske duše i vožnji kolima kao metafori, nalazimo kod Platona u njegovom delu Fedar ili O lepoti u poglavlju Priroda božanske i ljudske duše. Vožnja kolima može da predstavlja i cursus vitae ili tok života.

Dvokolica iz Staničenja se datuje u vreme sa kraja 1. i početka 2. veka.
Deana Ratković
muzejski savetnik



VOTIVNA DVOKOLICA - iz Staničeva kod Pirota
arheološka monografija
urednik: Deana Ratković

VOTIVNA DVOKOLICA - iz Staničeva kod Pirota

Ivana Popović - Bojana Borić BreškovićCONSTANTINE GREAT AND EDICT OF MILAN 313*Constantine the Great and the Edict of Milan 313. The Birth of Cristianity in the Roman Provinces on the Soil of Serbia, eds. I. Popović, B. Borić-Brešković, Belgrade 2013.*Konstantin Veliki i Milanski edikt 313. Rađanje hrišćanstva u rimskim provincijama na tlu Srbije, ur. I. Popović, B. Borić-Brešković, Beograd 2013.*Ovo istraživanje istražuje istorijski kontekst i implikacije Milanskog edikta iz 313. godine nove ere za vreme vladavine Konstantina Velikog, posebno njegov značaj za razvoj hrišćanstva u rimskim provincijama, posebno u današnjoj Srbiji. U radu se govori o geopolitičkoj strukturi Rimskog carstva na Balkanu tokom principata, detaljno o ​​osnivanju i organizaciji provincija, kao io interakciji između rimske vlasti i lokalnih plemena. Kroz ispitivanje istorijskih izvora, vojnih kampanja i administrativnih promena, ima za cilj da rasvetli kako su se ovi faktori spojili u usponu hrišćanstva u regionu.*This research explores the historical context and implications of the Edict of Milan issued in 313 AD under the reign of Constantine the Great, particularly its significance for the development of Christianity in the Roman provinces, specifically in present-day Serbia. The paper discusses the geopolitical structure of the Roman Empire in the Balkans during the principate, detailing the establishment and organization of provinces, and the interactions between Roman authority and local tribes. Through an examination of historical sources, military campaigns, and administrative changes, it aims to shed light on how these factors converged in the rise of Christianity in the region.

CONSTANTINE GREAT AND EDICT OF MILAN 313

Ivana Popović - Bojana Borić Brešković
CONSTANTINE GREAT AND EDICT OF MILAN 313
*
Constantine the Great and the Edict of Milan 313. The Birth of Cristianity in the Roman Provinces on the Soil of Serbia, eds. I. Popović, B. Borić-Brešković, Belgrade 2013.
*
Konstantin Veliki i Milanski edikt 313. Rađanje hrišćanstva u rimskim provincijama na tlu Srbije, ur. I. Popović, B. Borić-Brešković, Beograd 2013.
*
Ovo istraživanje istražuje istorijski kontekst i implikacije Milanskog edikta iz 313. godine nove ere za vreme vladavine Konstantina Velikog, posebno njegov značaj za razvoj hrišćanstva u rimskim provincijama, posebno u današnjoj Srbiji. U radu se govori o geopolitičkoj strukturi Rimskog carstva na Balkanu tokom principata, detaljno o ​​osnivanju i organizaciji provincija, kao io interakciji između rimske vlasti i lokalnih plemena. Kroz ispitivanje istorijskih izvora, vojnih kampanja i administrativnih promena, ima za cilj da rasvetli kako su se ovi faktori spojili u usponu hrišćanstva u regionu.
*
This research explores the historical context and implications of the Edict of Milan issued in 313 AD under the reign of Constantine the Great, particularly its significance for the development of Christianity in the Roman provinces, specifically in present-day Serbia. The paper discusses the geopolitical structure of the Roman Empire in the Balkans during the principate, detailing the establishment and organization of provinces, and the interactions between Roman authority and local tribes. Through an examination of historical sources, military campaigns, and administrative changes, it aims to shed light on how these factors converged in the rise of Christianity in the region.


CONSTANTINE GREAT AND EDICT OF MILAN 313
Ivana Popović - Bojana Borić Brešković

Aleksandar Palavesta Vera Krstić THE MAGIC OF AMBERMAGIJA ĆILIBARA Aleksandar Palavestra i Vera KrstićNarodni muzej, Beograd, 2006National Museum, Belgrade, 2006.447 Pages, A4.MONOGRAFIJA JE NA ENGLESKOM JEZIKU. BOGATO OPREMLJENA I KVALITETNO URAĐENA.*Ovo istraživanje naglašava značaj jedinstvenog groblja iz gvozdenog doba u Novom Pazaru, Srbija, poznatog po svojoj obimnoj kolekciji od oko 8.000 artefakata od ćilibara. Studija istražuje raznolikost ovih nalaza, uključujući geometrijske perle, antropomorfne ukrase i trouglaste ploče sa jedinstvenim mitološkim scenama. Pored toga, istražuje poreklo ćilibara, puteve njegove distribucije i njegov kulturni značaj kroz istoriju, pružajući uvid u upotrebu ćilibara u nakitu, ritualnim praksama i trgovini.*This research highlights the significance of a unique Iron Age burial site in Novi Pazar, Serbia, known for its extensive collection of around 8,000 amber artifacts. The study explores the diversity of these finds, including geometric beads, anthropomorphic adornments, and triangular plates with unique mythological scenes. Additionally, it examines the origins of amber, routes of its distribution, and its cultural importance throughout history, providing insights into the use of amber in jewelry, ritualistic practices, and trade.

THE MAGIC OF AMBER

Aleksandar Palavesta Vera Krstić THE MAGIC OF AMBER
MAGIJA ĆILIBARA Aleksandar Palavestra i Vera Krstić
Narodni muzej, Beograd, 2006
National Museum, Belgrade, 2006.
447 Pages, A4.
MONOGRAFIJA JE NA ENGLESKOM JEZIKU. BOGATO OPREMLJENA I KVALITETNO URAĐENA.
*
Ovo istraživanje naglašava značaj jedinstvenog groblja iz gvozdenog doba u Novom Pazaru, Srbija, poznatog po svojoj obimnoj kolekciji od oko 8.000 artefakata od ćilibara. Studija istražuje raznolikost ovih nalaza, uključujući geometrijske perle, antropomorfne ukrase i trouglaste ploče sa jedinstvenim mitološkim scenama. Pored toga, istražuje poreklo ćilibara, puteve njegove distribucije i njegov kulturni značaj kroz istoriju, pružajući uvid u upotrebu ćilibara u nakitu, ritualnim praksama i trgovini.
*
This research highlights the significance of a unique Iron Age burial site in Novi Pazar, Serbia, known for its extensive collection of around 8,000 amber artifacts. The study explores the diversity of these finds, including geometric beads, anthropomorphic adornments, and triangular plates with unique mythological scenes. Additionally, it examines the origins of amber, routes of its distribution, and its cultural importance throughout history, providing insights into the use of amber in jewelry, ritualistic practices, and trade.


Aleksandar Palavesta Vera Krstić THE MAGIC OF AMBER
MAGIJA ĆILIBARA Aleksandar Palavestra i Vera Krstić
Narodni muzej, Beograd, 2006
National Museum

Alan MekdonaldTutankamonova grobnica Putevi istine : dve strane jedne priče *Hauard Karter i Lord Karnarvon dele istu ambiciju, da otkriju 7 grobnicu u čije postojanje niko drugi ne veruje, grobno mesto zaboravljenog dečaka – faraona. Njihova potraga počinje u udaljenoj egipatskoj dolini, gde ih iščekuju neverovatna blaga. Ali ma koliko iščekivali, ni jedan od njih dvojice nije pripremljen za posledice otvaranja Tutankamonove grobnice.*Tutankamonova grobnica (KV62 eng. King's Valley No 62) je grobnica faraona Tutankamona koja se nalazi u Dolini kraljeva. Poznata je po velikoj količini vrednih antikviteta nađenih u njoj[1]. Grobnicu je otkrio Hauard Karter 1922. godine, ispod ruševina koliba u kojoj su živeli radnici Dvadesete dinastije.Predmeti su bili zgurani i razbacani u grobnici, kako zbog njene male veličine, tako i zbog dve pljačke koje su se najverovatnije sprovele u žurbi. Bilo je potrebno osam godina da se grobnica isprazni, a njen celokupan sadržaj transportovan je u Egipatski muzej u Kairu.U Tutankamonovu grobnicu se ulazilo barem dvaput, neposredno nakon sahranjivanja njegove mumije, a mnogo pre Karterovih iskopavanja. Škrinje najudaljenije od Tutankamonovih kovčega bile su otpečaćene, dok su one najbliže bile netaknute.

Tutankamonova grobnica

Alan Mekdonald
Tutankamonova grobnica
 Putevi istine : dve strane jedne priče 
*
Hauard Karter i Lord Karnarvon dele istu ambiciju, da otkriju 7 grobnicu u čije postojanje niko drugi ne veruje, grobno mesto zaboravljenog dečaka – faraona. Njihova potraga počinje u udaljenoj egipatskoj dolini, gde ih iščekuju neverovatna blaga. Ali ma koliko iščekivali, ni jedan od njih dvojice nije pripremljen za posledice otvaranja Tutankamonove grobnice.
*
Tutankamonova grobnica (KV62 eng. King's Valley No 62) je grobnica faraona Tutankamona koja se nalazi u Dolini kraljeva. Poznata je po velikoj količini vrednih antikviteta nađenih u njoj[1]. Grobnicu je otkrio Hauard Karter 1922. godine, ispod ruševina koliba u kojoj su živeli radnici Dvadesete dinastije.
Predmeti su bili zgurani i razbacani u grobnici, kako zbog njene male veličine, tako i zbog dve pljačke koje su se najverovatnije sprovele u žurbi. Bilo je potrebno osam godina da se grobnica isprazni, a njen celokupan sadržaj transportovan je u Egipatski muzej u Kairu.
U Tutankamonovu grobnicu se ulazilo barem dvaput, neposredno nakon sahranjivanja njegove mumije, a mnogo pre Karterovih iskopavanja. Škrinje najudaljenije od Tutankamonovih kovčega bile su otpečaćene, dok su one najbliže bile netaknute.


Alan Mekdonald
Tutankamonova grobnica
 Putevi istine : dve strane jedne priče 

Istraži sve knjige

Antikvarne knjige, retka izdanja i polovne knjige po najpovoljnijim cenama u Srbiji. Istražite našu bogatu kolekciju starih knjiga - od srpskih klasika, istorijskih dela i književnih remek-dela do retkih primeraka za kolekcionare. Staraknjiga - vaša online antikvarna knjižara od 2008.

VOTIVNA DVOKOLICA - iz Staničeva kod Pirota

CONSTANTINE GREAT AND EDICT OF MILAN 313

THE MAGIC OF AMBER

Tutankamonova grobnica